Hydrobiologia (
biologia
środowiska
wodnego
, w węższym rozumieniu
ekologia
wód) – nauka o życiu organizmów w środowisku wodnym. Hydrobiologia w szczególności zajmuje się
organizmami
, których wielkość pozwala badać je makroskopowo (tzn. "gołym okiem", bez pomocy przyrządów optycznych) lub przynajmniej pod
mikroskopem
świetlnym. W przypadku badań
taksonomicznych
czy
metabolicznych
mikroorganizmów
mamy do czynienia bardziej z
mikrobiologią
niż hydrobiologią. Niemniej mikrobiologia środowiskowa i mikrobiologia wód (i ścieków), zwłaszcza ekologia mikroorganizmów, może być zaliczana do hydrobiologii.
Hydrobiologia uwzględnia warunki
abiotyczne
, jak i
biotyczne
. Obejmuje kilka dyscyplin podstawowych, takich jak:
hydrochemia
,
hydrobotanika
,
algologia
),
hydrozoologia
.
W hydrobiologii wyróżnia się:
a niekiedy wyróżnia się także
potamologię
– obejmującą swym zakresem wody płynące (cieki)
Wyróżnia się też w jej obrębie węższe dyscypliny, głównie o charakterze stosowanym:
- hydrobiologię rybacką
- hydrobiologię techniczną – zajmuje się ochroną urządzeń technicznych i problematyką oczyszczania
ścieków
- hydrobiologię sanitarną – zajmuje się aspektami zdrowotnymi
-
trofologię wód
– zajmuje się problematyką żyzności zbiorników wodnych (patrz
trofizm
)
Hydrobiologia jako nauka ma charakter
ekologiczny
– opisuje relacje i zależności między organizmami a różnymi czynnikami
środowiska
. Posługuje się przy tym szerokim wachlarzem metod badawczych, zapożyczonych z
botaniki
,
zoologii
,
mikrobiologii
,
chemii
i
fizyki
, a zwłaszcza w ostatnim czasie – także w coraz większym zakresie z
matematyki
(zaawansowana analiza
statystyczna
). Hydrobiologia dostarcza także modeli stosowanych w ekologii ogólnej, np. dotyczących
populacjologii
,
produktywności ekosystemów
,
etologii
,
bioróżnorodności
.
Hydrobiologia należy do najszerzej uprawianych
nauk biologicznych
, tylko w
Polsce
zajmuje się tą dziedziną kilkaset osób, zaś zrzeszające większość krajowych specjalistów
Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne
liczy ponad 500 członków. Jest to związane z jej ogromnym znaczeniem dla zrozumienia funkcjonowania
środowiska przyrodniczego
, jak też wykorzystaniem jej zdobyczy w
ochronie środowiska
i produkcji
żywności
.